Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie Narada strefowa Inspekcji Ochrony Środowiska w WIOŚ w Warszawie - Komunikaty -

     W dniu 10 grudnia 2008 r. w siedzibie Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Warszawie odbyła się kolejna narada strefowa Inspekcji Ochrony Środowiska, w której udział wzięli przedstawiciele GIOŚ: Główny Inspektor Ochrony Środowiska – Pan Andrzej Jagusiewicz, Dyrektor Departamentu Inspekcji i Orzecznictwa – Pani Joanna Piekutowska, Dyrektor Departamentu Monitoringu i Informacji o Środowisku – Pan Roman Jaworski oraz Dyrektor Departamentu Kontroli Rynku - Pani Izabela Szadura.

     Zaproszonymi gośćmi byli: Wicewojewoda Mazowiecki - Pan Dariusz Piątek, Wicemarszałek Województwa Mazowieckiego – Pan Ludwik Rakowski, Dyrektor Departamentu Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego – Pani Katarzyna Młodawska, Dyrektor Biura Ochrony Środowiska m. st. Warszawy – Pan Dariusz Piechowski z Naczelnikiem Wydziału Monitoringu i Informacji o Środowisku – Panem Krzysztofem Chmielewskim.

     W naradzie uczestniczyli: Świętokrzyski WIOŚ – Pani Małgorzata Janiszewska, Lubuski WIOŚ – Pan Wojciech Konopczyński, Łódzki WIOŚ – Pan Piotr Maks, Z-ca Wielkopolskiego WIOŚ – Pani Hanna Kończał oraz gospodarz spotkania Mazowiecki WIOŚ - Pan Adam Ludwikowski, Z-ca Mazowieckiego WIOŚ – Pan Michał Sosnkowski z pracownikami.

     Motywem przewodnim narady były wybrane problemy ochrony środowiska w regionie środkowej Polski, które zostały wskazane i zaprezentowane przez prelegentów narady.

     W programie narady strefowej znalazły się następujące bloki tematyczne:

1.  Dokąd z odpadami komunalnymi?

     Mazowiecki Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska, Pan Adam Ludwikowski na przykładzie województwa mazowieckiego przedstawił główne problemy, które występują w gospodarce odpadami komunalnymi. Sytuacja gospodarowania odpadami w całym kraju nie jest zadowalająca, a systemy zbierania i przetwarzania odpadów są niewystarczające. Przede wszystkim za dużo odpadów komunalnych jest składowanych na składowiskach, które w niedługim czasie należy zamknąć z powodu wyczerpania ich pojemności lub z powodu niespełnienia standardów UE. Najważniejszym jednak zadaniem do rozwiązania w najbliższych latach jest całkowita zmiana struktury gospodarowania odpadami komunalnymi. Należy przede wszystkim zmienić proporcje odpadów składowanych, odzyskiwanych i unieszkodliwianych. Na składowiska powinny trafiać tylko odpady przetworzone (balastowe). Duże aglomeracje muszą posiadać nowoczesne instalacje do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, zwłaszcza termicznego przekształcania, aby w najbliższym czasie nie stanąć przed wielkim problemem: dokąd z odpadami komunalnymi? Ponadto omówione zostały problemy związane z egzekwowaniem obowiązków ustawowych nałożonych na organy samorządowe, w szczególności związane z prowadzeniem gospodarki odpadami i niewielkim stopniem wykonania: gminnych planów gospodarki odpadami, regulaminów utrzymania czystości i porządku w gminach, uzyskania właściwego wskaźnika selektywnej zbiórki odpadów, w tym biodegradowalnych, sprawowania nadzoru nad przedsiębiorcami posiadającymi decyzje w zakresie zbierania odpadów komunalnych.

 2. Stosowanie osadów ściekowych – przyrodnicze wykorzystanie

    Pani Małgorzata Janiszewska, Świętokrzyski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska przedstawiła prezentację dotyczącą przyrodniczego wykorzystania komunalnych osadów ściekowych. W pierwszej części prezentacji omówione zostały zagadnienia ogólne dotyczące, między innymi uregulowań formalno-prawnych w zakresie gospodarowania, w tym stosowania komunalnych osadów ściekowych, ilości powstających ww. odpadów w skali kraju, dotychczasowych sposobów ich zagospodarowania oraz prognoz na lata kolejne. Zostały przedstawione również przykładowe miejsca i sposób wykorzystania osadów ściekowych na terenie województwa świętokrzyskiego w latach 2004-2007, ze wskazaniem na nieprawidłowości (np. magazynowanie osadów w miejscach do tego celu nieprzeznaczonych, stosowanie osadów niezgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa) oraz przykłady pozytywne (wykorzystanie osadów ściekowych pod uprawę roślin energetycznych). Omówiono także główne problemy związane z nadzorowaniem przez Inspekcję Ochrony Środowiska procesu rolniczego i przyrodniczego wykorzystania komunalnych osadów ściekowych, wynikające między innymi z następujących przyczyn: trudności w ustaleniu zastosowanych dawek osadów oraz faktycznych wytwórców osadów, wątpliwości dotyczących obligatoryjnego stosowania art. 9, ust. 3 i 4 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach oraz braku ścisłej definicji osadu ustabilizowanego. W prezentacji omówiono również propozycje zmian w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach w części dotyczącej gospodarowania komunalnymi osadami ściekowymi oraz rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 1 sierpnia 2002 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych.

3. Doświadczenia w likwidacji mogilników w województwie lubuskim

    Kolejny prelegent, Lubuski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska, Pan Wojciech Konopczyński zapoznał uczestników spotkania z doświadczeniami zdobytymi w trakcie likwidacji mogilników w województwie lubuskim. W trakcie realizacji zadania napotkano na szereg niewiadomych, które utrudniały wykonanie likwidacji, a praca przebiegała w trudnych i niebezpiecznych warunkach. Istniejące mogilniki przeznaczone do likwidacji nie posiadały kompletnej dokumentacji, a ilości zdeponowanych w nich odpadów niebezpiecznych znacznie przewyższała ilości zarejestrowane w dokumentach. To oczywiście znacznie podniosło koszty całego przedsięwzięcia. Należy również zdawać sobie sprawę, że likwidacja istniejących mogilników nie zamyka ostatecznie problemu. Wokół zlikwidowanych i zrekultywowanych magazynów i mogilników przez następne lata należy wielokrotnie monitorować teren, ponieważ proces naturalnego oczyszczania gruntu jest powolny i po kilku latach składowania w nim odpadów niebezpiecznych grunty są nadal źródłem emisji zanieczyszczeń do wód. Likwidacja magazynów i mogilników oraz rekultywacja terenu w województwie lubuskim przyczyniła się w sposób trwały do poprawy jakości systemów przyrodniczych, co pokazują wyniki badań laboratoryjnych środowiska glebowego i wodnego.

4. Wymierzanie kar pieniężnych wynikających z nowelizacji ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym

    Dyrektor Departamentu Kontroli Rynku, Pani Izabela Szadura zapoznała uczestników spotkania z nowelizacją ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym oraz przedstawiła propozycję jednolitych zasad wymierzania przez wojewódzkich inspektorów ochrony środowiska kar pieniężnych za wprowadzanie sprzętu bez wpisu do rejestru GIOŚ. Uczestnicy spotkania wnioskowali o opracowanie taryfikatora dla wszystkich rodzajów kar pieniężnych przewidzianych w ww. ustawie.

5. Systemy oceny jakości powietrza w województwie – przekroczenia dopuszczalnych i alarmowych poziomów substancji – zadania administracji rządowej i samorządowej

     Pan Piotr Maks, Łódzki Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska zaprezentował działanie systemu oceny jakości powietrza pod względem wypełniania zapisów ustawowych dotyczących podejmowania działań krótkoterminowych oraz informowania i ostrzegania społeczeństwa w przypadku przekraczania dopuszczalnych i alarmowych poziomów substancji w powietrzu. Problem wprowadzania do realizacji działań krótkoterminowych umożliwiających likwidację przekroczeń poziomów dopuszczalnych jest w przypadku np. ozonu niemożliwy. Ten problem można rozwiązać w działaniach długofalowych, które doprowadzą do zmniejszenia poziomów tlenków azotu i węglowodorów, przyczyniających się do tworzenia ozonu w sprzyjających warunkach pogodowych. Wskazał również kierunki działań (rozwijanie systemu prognoz w oparciu o modelowanie matematyczne), które w przyszłości mogłyby ułatwić administracji wypełnianie zapisów ustawy Prawo ochrony środowiska w zakresie informowania i ostrzegania społeczeństwa.

     W końcowej dyskusji zastanawiano się między innymi, jak doprowadzić do prawidłowego gospodarowania odpadami komunalnymi, jakie wprowadzić instrumenty ekonomiczne, które dyscyplinowałyby jednostki samorządu do właściwego wykonywania obowiązków ustawowych oraz gdzie lokalizować nowoczesne instalacje do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, jak prowadzić konsultacje społeczne oraz przekonywać społeczeństwo, że takie instalacje nie muszą być uciążliwe dla okolicznych mieszkańców. W chwili obecnej sytuacja w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi jest alarmująca. Konieczne jest zacieśnienie współpracy samorządów wszystkich szczebli i maksymalna mobilizacja sił i środków dla powstania regionalnych zakładów gospodarowania odpadami, w tym instalacji do termicznego przekształcania odpadów dla dużych aglomeracji.

     Podsumowując naradę Główny Inspektor Ochrony Środowiska, Pan Andrzej Jagusiewicz zwrócił uwagę, że bez reformy Inspekcji Ochrony Środowiska nie będzie można podołać istniejącym oraz nowym wymaganiom porządkującym wszystkie komponenty środowiska. Temat składowania bardzo dużych ilości odpadów komunalnych dotyczy całego kraju i musi być natychmiast rozwiązany, bo w przeciwnym wypadku Polska będzie płaciła bardzo duże kary ze względu na niedotrzymanie obowiązków wynikających z przystąpienia do UE. Bez budowy nowoczesnych spalarni do unieszkodliwiania osadów ściekowych sytuacja nie będzie opanowana i rozwiązana. Na likwidację mogilników i rekultywację terenu potrzebne są bardzo duże środki finansowe, natomiast przywrócenie i dotrzymanie standardów jakości powietrza wymaga przede wszystkim przebudowy sektora energetycznego i ciepłowniczego, likwidację źródeł niskiej emisji oraz rozwiązania problemów komunikacyjnych w dużych miastach.

     Na zakończenie Główny Inspektor Ochrony Środowiska Pan Andrzej Jagusiewicz podziękował uczestnikom za wnikliwe przedstawienie tematów i zgłaszane w dyskusji wnioski.