Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie

Jednym z tematów posiedzenia Komisji Ochrony Środowiska Sejmiku Województwa Mazowieckiego w dniu 12 maja 2011 r. była informacja o działalności Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska. W posiedzeniu Komisji uczestniczył Zastępca Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska, który przedstawił „Informację o działalności Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w Warszawie”.

Rozpatrywanie przez radę gminy, radę powiatu i sejmik województwa informacji wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska o stanie środowiska oraz o wynikach kontroli, wynika z art. 8a ustawy z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska.

INFORMACJA

o działalności Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w Warszawie

Funkcjonowanie Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Warszawie, jako aparatu pomocniczego Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska, obejmuje dwa zasadnicze obszary:

• Kontrola przestrzegania przepisów ochrony środowiska, w tym przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska, między innymi w wyniku awarii przemysłowych,
• Badanie stanu środowiska poprzez realizację zadań określonych w programach państwowego monitoringu środowiska, w tym udostępnianie społeczeństwu informacji o środowisku i jego ochronie.

Pierwszy z tych obszarów, to przede wszystkim nadzór nad wdrażaniem postanowień Traktatu Akcesyjnego oraz kolejnych dyrektyw Unii Europejskiej. W chwili obecnej Inspekcja Ochrony Środowiska w zakresie działalności kontrolnej nadzoruje wdrażanie 37 Dyrektyw i Rozporządzeń UE dotyczących ochrony środowiska. Do najważniejszych z nich zaliczono dyrektywy: 2008/1/WE - w sprawie zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli; 91/271/EWG - dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych; 99/31/WE - w sprawie składowania odpadów; 2002/96/WE - w sprawie zużytego sprzętu elektrotechnicznego i elektronicznego; 2000/53/WE - w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji; 94/62/WE - w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych. 

Zadania kontrolne wykonuje 77 upoważnionych inspektorów, działających w WIOŚ w Warszawie oraz w Delegaturach w Ciechanowie, Ostrołęce, Płocku, Radomiu i Mińsku Mazowieckim. 

Wykonując zadania ustawowe, upoważnieni inspektorzy WIOŚ w 2010 r. przeprowadzili 3 853 kontrole; wydano 1 289 zarządzeń pokontrolnych, wystawiono 292 grzywny w drodze mandatu karnego na kwotę 87 800 zł, zostały wydane 394 decyzje o charakterze pieniężnym, udzielono 856 pouczeń. W ubiegłym roku 36,2 % przeprowadzonych kontroli zakończyło się stwierdzeniem, że zostały naruszone obowiązujące w Polsce przepisy ochrony środowiska.

Jednym z najważniejszych zadań minionego, 2010 roku, było doprowadzenie do zgodności z wymogami dyrektywy 99/31/WE kolejnych składowisk odpadów komunalnych. O skali problemu i skuteczności działań kontrolnych świadczą liczby:

• w 1999 r. w województwie mazowieckim działały 154 składowiska przyjmujące odpady, 
• na dzień 31 grudnia 2005 r. w województwie mazowieckim były 94 składowiska,
• w 2009 r. funkcjonowało już tylko 75 składowisk odpadów,
• na dzień 31 grudnia 2010 r. funkcjonowało 68 składowisk, w tym 42 obiekty spełniające wymagania techniczne.

Do końca 2014 r. przewidzianych jest do zamknięcia jeszcze 49 obiektów. Docelowo w WPGO zaplanowano funkcjonowanie tylko 14 składowisk regionalnych. Należy sądzić, że zrealizowanie tego zamierzenia będzie trudne, szczególnie w sytuacji, gdy kilka ze składowisk, które zostały wyznaczone w WPGO, jako obiekty regionalne, nie spełnia do tej pory wymagań (Kobierniki, Słabomierz Krzyżówka), a inne nie będą przyjmowały odpadów (Zielonka, Łubna I). W dodatku nadal nie została rozpoczęta w Warszawie rozbudowa instalacji do termicznego unieszkodliwiania odpadów (ZUSOK).

Po wielu latach intensywnej pracy inspekcyjnej został osiągnięty zadowalający poziom realizacji dyrektywy 2008/1/WE. Na dzień 31 grudnia 2010 r. 94,3 % zakładów, których dotyczył ten obowiązek, posiadało pozwolenia zintegrowane.

Zakres realizacji obowiązków w zakresie gospodarki ściekowej będzie przedmiotem szczegółowej oceny w bieżącym roku, kiedy to Inspekcja będzie realizować ogólnopolską kontrolę w zakresie wdrożenia Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych - KPOŚK. Obecnie w województwie mazowieckim funkcjonują 272 oczyszczalnie ścieków komunalnych o łącznej przepustowości ponad 1 mln m³/dobę, w tym 205 oczyszczalni biologicznych i 66 z podwyższonym usuwaniem biogenów (GUS, stan w dniu 31.12.2009r.).

Stosunkowo najwięcej problemów stwarza wdrażanie nowych dyrektyw Unii Europejskiej, dotyczących zużytego sprzętu elektrotechnicznego i elektronicznego oraz pojazdów wycofanych z eksploatacji. W tych obszarach, obok zagadnień typowych dla dziedziny ochrony środowiska, pojawiają się naruszenia prawa gospodarczego, co często jest określane mianem „szarej strefy”.

Drugie z zasadniczych zadań Inspekcji – badania i pomiary stanu środowiska, realizowane jest w sieciach pomiarowych przez trzy laboratoria, zlokalizowane w Warszawie, Radomiu i Ciechanowie, według zatwierdzonego programu w ramach państwowego monitoringu środowiska. Pomiary dotyczą stanu powietrza, wód powierzchniowych, hałasu oraz pól elektromagnetycznych. Badania wód podziemnych realizuje głównie Państwowy Instytut Geologiczny. 

Najważniejsza sieć pomiarowa to SOJP – System Oceny Jakości Powietrza, z którego wyniki raportowane są do Komisji Europejskiej. Została już wykonana kolejna roczna ocena jakości powietrza w województwie mazowieckim, z której wynika, że nadal utrzymują się przekroczenia stężeń pyłu zawieszonego PM10, w aglomeracji warszawskiej przekroczone są normy dla dwutlenku azotu. Na przeważającym obszarze województwa (z wyłączeniem aglomeracji warszawskiej, miasta Radom i miasta Płock) występują przekroczenia benzo/a/pirenu, którego głównym źródłem są paleniska domowe i spaliny samochodowe. Wyniki pomiarów jakości powietrza dostępne są „on line” na stronie www.wios.warszawa.pl w zakładce SOJP. Pod tym samym adresem jest prezentowana roczna ocena jakości powietrza.

Stan jakości wód jest odzwierciedleniem ilości i stanu odprowadzanych ścieków. W miarę, gdy przybywa oczyszczalni i zmniejsza się ładunek odprowadzanych zanieczyszczeń, daje się zaobserwować pewną poprawę, szczególnie w odniesieniu do poziomu substancji biogennych. Jednak jest jeszcze wiele obszarów, szczególnie w zlewni Bugu, na których budowa sieci kanalizacji nie nadąża za rozwojem wodociągów. W takich przypadkach uruchomienie wodociągu przynosi bardzo widoczne pogorszenie stanu jakości odbiornika. Kolejne poważne źródło zanieczyszczeń to spływy wielkoobszarowe, które dają o sobie znać w postaci przyduchy. Zdarzają się niestety także przypadki, kiedy przyczyną śnięcia ryb są zrzuty zanieczyszczeń poza urządzeniami oczyszczania ścieków, lub z pominięciem ich części.

W odniesieniu do hałasu, największym jego źródłem jest komunikacja. Z oczywistych powodów, do najbardziej obciążonych hałasem obszarów zaliczana jest aglomeracja warszawska. Cechą charakterystyczną ostatnich lat jest pojawianie się, obok źródeł komunikacyjnych, bardzo uciążliwych lokalnych źródeł hałasu, takich jak wentylatory, klimatyzatory itp. urządzenia, pracujące bez odpowiednich osłon na zewnątrz pomieszczeń.

Systematycznie realizowany monitoring pół elektromagnetycznych nie wykazuje przekroczeń dopuszczalnych norm.

Jak wspomniano na wstępie, wśród zadań Inspekcji Ochrony Środowiska jest udostępnianie społeczeństwu informacji o środowisku i jego ochronie. Obowiązek ten jest realizowany  przez WIOŚ w Warszawie w pierwszej kolejności za pośrednictwem strony internetowej www.wios.warszawa.pl,  na której można także znaleźć wskazówkę, jak uzyskać informacje bardziej szczegółowe, poprzez bezpośrednie pytanie skierowane do urzędu. Kolejny sposób przekazywania danych o wynikach kontroli oraz badań stanu środowiska to współpraca z mediami, które coraz częściej, obok materiałów interwencyjnych, publikują także informacje o charakterze edukacyjnym. Tradycyjną już formą przekazywania informacji jest opracowywanie i udostępnianie raportów o stanie środowiska (wydawane drukiem, zamieszczane na stronie internetowej WIOŚ).