Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie KOMUNIKAT Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska z dnia 27.08.2014 r. Skutki wycieku mazutu usunięte. Komunikat podsumowujący działania podjęte po wycieku mazutu 16 lipca 2014 roku z Elektrowni Kozienice ENEA Wytwarzanie S.A. - Komunikaty -

16 lipca nastąpiła awaria zaworu odcinającego mazut do bloku nr 7 Elektrowni Kozienice. Przybyli na miejsce zdarzenia inspektorzy Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska ustalili, że do uszkodzenia doszło w trakcie prowadzonych prac remontowych. Do wewnętrznej instalacji przedostało się 8,66 tony mazutu. Spłynął on do kanału zrzutowego wody chłodzącej, a niewielkie ilości przedostały się do Wisły.

Zatrzymanie rozprzestrzeniania się wycieku było możliwe dzięki działaniom ratowniczym podjętym przez Zakładową Straż Pożarną oraz służby własne elektrowni bezpośrednio po zdarzeniu, a także przez jednostki PSP powiatu kozienickiego i powiatów ościennych. Po zablokowaniu wycieku przystąpiono do usuwania skutków awarii. Jednostki PSP i OSP zainstalowały za stałą zaporą olejową dodatkowe przesłony sorpcyjne, które stanowiły dodatkowe zabezpieczenie przed ewentualnymi przeciekami. Ostatnią zaporę ustawiono na ujściu kanału do Wisły. W ramach prowadzonych czynności kontrolnych, z miejsca zdarzenia pobrano próby wody pochodzące z kanału zrzutowego bloków 200 MW oraz próby wody z Wisły. W kolejnych dniach, intensywne działania na terenie zakładu oraz poza nim prowadziły brygady elektrowni oraz strażacy z Zakładowej Straży Pożarnej, aż do całkowitego usunięcia pozostałości po wycieku.

Usuwanie skutków wycieku i kontrola środowiskowa

18 lipca na zlecenie ENEA Wytwarzanie S.A. do usuwania mazutu z powierzchni betonowych przy chłodniach wentylatorowych oraz z nabrzeża kanału zrzutowego i cypla, przystąpiła firma Sintac-Polska. Prace realizowane były przy zastosowaniu odkurzaczy przemysłowych oraz za pomocą wysokochłonnych sorbentów mineralnych. W kolejnych dniach wycinano i zbierano zanieczyszczone trawy i krzewy. Usunięto pozostałości po wycieku z blisko 500 m linii brzegu oraz z ok. 1400 m² powierzchni terenu i 1500 m² nawierzchni cypla. Zebrano blisko 233 Mg ziemi, gruzu oraz roślinności zabrudzonej mazutem, które zostały lub zostaną przekazane uprawnionym podmiotom do unieszkodliwienia.

21 lipca przedstawiciele WIOŚ dokonali oględzin miejsca zdarzenia. W zakolu Wisły, w odległości ok. 0,8 km od wylotu kanału zrzutowego wody chłodzącej, stwierdzono nieznaczne ilości opalizującej substancji utrzymującej się na powierzchni rzeki, prawdopodobnie stanowiącej resztki mazutu. Zaobserwowano również niewielkie plamy o podobnym wyglądzie i średnicy od kilku do kilkunastu centymetrów bezpośrednio przy linii brzegowej na odcinku ok. 0,8 km, poniżej wylotu kanału zrzutowego wody chłodzącej.

Do badań kontrolnych pobrano ponownie próby wody z rzeki oraz dodatkowo kolejne próby na odcinku ok. 11 km poniżej miejsca wycieku mazutu. Biorąc pod uwagę, że prowadzone do 21 lipca działania naprawcze nie usunęły w pełni skutków awarii, w tym samym dniu Mazowiecki Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska wydał dla ENEA Wytwarzanie S.A. decyzję nakładającą obowiązek przeprowadzenia właściwych badań dotyczących przyczyn, przebiegu i skutków awarii przemysłowej i nadał jej rygor natychmiastowej wykonalności. Charakter zdarzenia uzasadniał konieczność podjęcia szybkich działań, więc decyzję ogłoszono ustnie podczas podjętej kontroli WIOŚ.

Dalsze kontrole Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska

Działania podejmowane przez WIOŚ ukierunkowane były na sprawdzanie wszelkich sygnałów o pojawianiu się śladów  zanieczyszczenia – m.in. ze strony WWF, PZW czy osób prywatnych. 22 lipca z inicjatywy Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska,  przy udziale przedstawicieli WIOŚ, Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Warszawie, spółki ENEA Wytwarzanie S.A. oraz Fundacji WWF Polska, przeprowadzono oględziny lewego brzegu Wisły na kilometrowym odcinku poniżej kanału zrzutowego. Ich celem było sprawdzenie skuteczności usuwania pozostałości po wycieku mazutu. Oceniono, że na linii brzegowej rzeki występują sporadyczne zanieczyszczenia olejowe widoczne na źdźbłach traw, gałęziach i konarach drzew. Nie zaobserwowano natomiast filmu olejowego na powierzchni wody, gdyż  zanieczyszczenia te zostały usunięte.

Kolejne oględziny przeprowadzono 31 lipca. Wykazały one, że w zakolu Wisły, w odległości 0,8 km od wylotu kanału zrzutowego wody chłodzącej, pomimo sukcesywnego usuwania skutków zdarzenia, występują nieznaczne ilości opalizującej substancji utrzymującej się na powierzchni wody, stanowiącej pozostałości po wycieku mazutu. Zostały one usunięte za pomocą dodatkowej zapory sorpcyjnej.

Monitoring skutków wycieku dla środowiska przyrodniczego

25 lipca ENEA Wytwarzanie S.A. zleciła Mazowiecko-Świętokrzyskiemu Towarzystwu Ornitologicznemu prowadzenie nadzoru nad usuwaniem ewentualnych pozostałości mazutu oraz monitoringu skutków dla środowiska przyrodniczego. Prowadzony do chwili obecnej (19 sierpnia 2014 r.) systematyczny monitoring przyrodniczy wykazał, że siedliska przyrodnicze nie nosiły znamion kontaktów z mazutem. Zaobserwowane zwierzęta były żywe, czyste, bez oznak zabrudzenia substancjami ropopochodnymi, nie wykazywały śladów chorobowych i zachowań wskazujących na zatrucie pokarmowe. Monitoring pod kątem ewentualnych pozostałości po wycieku prowadzą również dodatkowo służby własne elektrowni.

7 sierpnia Polski Związek Wędkarski poinformował pisemnie WIOŚ, że nie zanotował żadnych zgłoszeń śnięcia ryb ze strony wędkarzy na odcinku Wisły poniżej elektrowni.

Monitoring czystości wody w Wiśle

W ramach czynności kontrolnych WIOŚ w Warszawie, Delegatura w Radomiu od 16 lipca do 11 sierpnia prowadziła systematyczny monitoring Wisły oraz kanału zrzutowego wody chłodzącej z Elektrowni Kozienice. Próbki wody pobrano w kilku punktach Wisły na mierzącym 17 km odcinku, poniżej elektrowni oraz z kanału zrzutowego wody chłodzącej. Ponadto w celu porównania oraz określenia rzeczywistego wpływu wycieku mazutu na stan jakości wód Wisły, pobierano próbki powyżej ujęcia wody dla Elektrowni Kozienice, w miejscowości Świerże Górne. Pobrane próby poddano badaniom na obecność substancji ropopochodnych.

Spośród poszczególnych wskaźników ponadnormatywne stężenia środowiskowej normy jakości stwierdzono w przypadku sumy benzo(ghi)perylenu i indeno(1,2,3-cd)pirenu. Suma wartości benzo(ghi)perylenu i indeno(1,2,3-cd)pirenu w Wiśle zarówno poniżej jak i powyżej elektrowni (wylotu kanału zrzutowego) kształtowała się na podobnym poziomie. Jednocześnie należy stwierdzić, że analiza wyników badań nie wskazała pogorszenia stanu czystości rzeki. Pobrane w okresie prowadzonych badań monitoringowych próby gleby z miejsc, które były potencjalnie uznane za zanieczyszczone, nie wykazały przekroczenia normatywnych standardów jakości.

Obecnie prowadzony jest jeszcze monitoring przyrodniczy, a po jego zakończeniu Mazowiecko-Świętokrzyskie Towarzystwo Ornitologiczne opracuje raport końcowy. Od 1 sierpnia 2014 roku nie zanotowano śladów pozostałości po wycieku w rzece i na jej brzegach, a ostatnie wyniki analiz nie wykazują niepokojących zmian.